AMSTERDAM – Veel gemeenteambtenaren, bestuurders en hoerenlopers zijn ’te naïef’. Ze moeten zich meer inspannen om gedwongen prostitutie en uitbuiting te bestrijden.

Criminele seksondernemers krijgen te gemakkelijk een vergunning, klanten slaan zelden alarm als een prostituee vol blauwe plekken zit.

Naïviteit
Dat is de boodschap van de Taskforce Aanpak Mensenhandel, waarin onder meer de politie, justitie en burgemeesters van grote steden samenwerken. ‘Het is hard nodig dat we de naïviteit wegnemen bij alle partners in de strijd tegen mensenhandel’, zegt Ruud Bik, korpschef van het Korps landelijke politiediensten en lid van de taskforce.

Hoerenlopers moeten hun verantwoordelijkheid nemen, vindt hij. Dat wordt gestimuleerd door de nieuwe prostitutiewet, waar de Tweede Kamer deze maand over stemt. Daarin staat dat klanten zelf de plicht hebben te controleren of ze een bordeel met een vergunning bezoeken. Wie betaalde seks heeft met een prostituee zonder registratienummer riskeert een boete van 7600 euro.

Wake-up call
‘Dit is een wake-up call’, zegt de Amsterdamse hoofdofficier van justitie Herman Bolhaar, de voorzitter van de taskforce. ‘Klanten moeten beseffen dat in de prostitutie verschrikkelijke dingen gebeuren. Denk maar aan Saban B. Als je ervoor kiest zonder kritische vragen seks te hebben met een prostituee, kun je niet meer zeggen: ‘Ja maar, ik wist het niet.’

Critici noemen de nieuwe prostitutiewetgeving onwerkbaar. Hoe herkent een hoerenloper een valse bordeelvergunning? En hoe groot is de kans dat hij met zijn broek op de knieën het registratienummer van een prostituee gaat controleren?

Verstand in je harses
Bik is niet onder de indruk. ‘Als je een beetje verstand in je harses hebt, kun je best merken dat er sprake is van mensenhandel. Ga op je intuïtie af.’

De opheffing van het bordeelverbod in 2000 heeft geen einde gemaakt aan misstanden erkent hij. ‘Zestig procent van de vrouwen in de raamprostitutie wordt gedwongen of uitgebuit.’ Toch ziet de korpschef niets in een terugkeer naar het oude beleid. ‘In landen als Zweden, waar prostitutie strafbaar is, steken ze hun kop in het zand. Vroeger was er ook ellende in Nederland, maar die was minder zichtbaar voor de buitenwereld.’

‘Het voordeel van een vergunningstelsel is dat je problemen beheersbaar kan maken. De nieuwe registratieplicht voor prostituees bezorgt ons een contactmoment, een gesprek onder vier ogen. Daardoor krijgen we beter zicht op eventuele slachtoffers en daders.’
De meeste politieagenten beseffen inmiddels dat ze prostituees en seksondernemers niet op hun blauwe ogen moeten geloven, meent Bolhaar. ‘Helaas merken we dat veel gemeenteambtenaren nog met een heel andere bril kijken naar aanvragers van een bordeelvergunning. Het is zaak om te zorgen dat ambtenaren de juiste kritische vragen gaan stellen. Dat is effectiever dan achteraf ingrijpen.’

Strafblad
Bik: ‘Ik zou willen dat iedere gemeente één loket creëert voor prostitutievergunningen. Zo krijg je meer zicht op de sector en je kunt een ambtenaar inzetten die weet waarop hij moet letten, zoals een strafblad. Er zijn nog steeds gemeenten waar ze aanvragers niet laten screenen op grond van de Wet Bibob.’

‘Tijdens prostitutiecontroles op straat staat de politie er vaak alleen voor. Als gemeenten alerter zijn, kunnen we vaker voorkomen dat een bordeelvergunning wordt misbruikt voor moderne slavernijpraktijken.’
Opsporingsdiensten leveren steeds meer mensenhandelzaken aan bij het Openbaar Ministerie. Dat zijn er zo’n 200 per jaar, waarvan er 120 voor de rechter komen. De rest eindigt met  boetes of een sepot.
In toenemende mate richt de overheid zich ook op misstanden buiten de seksindustrie. Het wordt voor ondernemers moeilijker zich schaamteloos te verrijken over de rug van onderbetaalde werknemers.

Bij ons op het platteland
‘Er zijn helaas nog steeds lokale bestuurders die zeggen: ‘uitbuiting komt bij ons op het platteland niet voor’, stelt Bolhaar. ‘Zij hebben ongelijk, zo blijkt uit onze onderzoeken. We zien veel, van uitbuiting van kroepoekbakkers en au pairs tot misstanden in de land- en tuinbouw.’

Volgens Bolhaar is de samenwerking met gemeenten verbeterd, maar moet er een schep bovenop. ‘Achter de schermen in de prostitutie en lage lonen sectoren is meer mis dan je op het eerste gezicht zou denken. Om iedereen daarvan te doordringen, delen we zoveel mogelijk informatie uit onze onderzoeken. We willen slachtoffers een gezicht geven.’

 

Prostitutiewet: bestuurders te naïef – Nieuws – VK.