Een van de kenmerken van het westerse liberalisme is het toelaten van vrije marktwerking in de economie. In een vrije markt  zijn vraag en aanbod zelfregulerend. De veelgehoorde achterliggende gedachte van politici met betrekking tot herziening van het prostitutiebeleid is dat men voorziet dat de illegale prostitutie teruggedrongen wordt als men de vraag kunstmatig negatief beïnvloedt. De absolute effectiviteit valt nog te betwisten gezien het inelastische karakter van de vraag in de sector.

We zouden ons kunnen afvragen of het ingrijpen in marktwerking niet een zwaktebod is van de politiek die blijkbaar niet competent genoeg is om misstanden doelgericht aan te pakken via reguliere criminaliteitsbestrijding. Met de hedendaagse opsporingstechnieken en forensische technologie zou dat in een klein land als Nederland toch niet onmogelijk moeten zijn. Behalve wereldkampioen Robot-voetballen is Nederland immers ook wereldkampioen in het aftappen van telefoongesprekken en internetverkeer. Vorige maand is er zelfs nog een nieuw wetsvoorstel gekomen voor nieuwe strategische internettaps. Succesvolle opsporing zal voorlopig nog wel beperkt blijven tot tv-series als CSI en NCIS.

“er ontstaat een aanbodoverschot..”

Terug naar sekswerk kunnen we mee-filosoferen dat wanneer de vraag afneemt door strafbaarstelling (lees: intimidatie) er een aanbodoverschot ontstaat. Als gevolg hiervan worden aanbieders genoodzaakt hun prijzen te verlagen om afname aantrekkelijker te maken. De reguliere belastingbetalende en vergunde sekswerkers krijgen te kampen met kleinere marges. Er ontstaat een markt waarin de kunstmatig verkleinde vraagkant meer macht krijgt. Klanten gaan meer eisen stellen en zijn meer geneigd of af te dingen en sekswerkers zien zich genoodzaakt hun regels overboord te gooien om te overleven.

Het resultaat is dat, door de extreem verlaagde prijzen, de vraag -ondanks de strafbaarstelling- weer gaat toenemen.

Het is een kwestie van tijd dat reguliere sekswerkers, en dus hun ondernemingen failliet gaan. De illegale sector plukt er de vruchten van omdat zij immers niet te maken hebben met overheadkosten en belastingen. Ze krijgen steeds meer macht over de markt en door de ontstane aanbodschaarste kunnen ze de prijzen opschroeven.

“illegaal instappen wordt lucratief..”

In een marktsector waarin de prijstrend een stijging vertoont wordt instappen lucratief. Er zullen zich nieuwe aanbieders op de markt begeven met als gevolg een explosieve groei van illegale aanbieders. Reguliere sekswerkers zullen waarschijnlijk ook weer instappen en worden geconfronteerd met een vraagmarkt die grotere risico’s meebrengt doordat ze deels terugschuiven vanuit de illegale kant. Hoe dan ook zal er een nieuw evenwicht ontstaan die nog minder overzichtelijk is.

Afgezien van de illegale aanbieders die illegaal zijn vanwege verblijfsstatus of het ontbreken van een vergunning zal er altijd een niche zijn waarin wordt voorzien in de vraag naar diensten die het daglicht nooit kunnen verdragen en nooit aangeboden zullen worden door reguliere sekswerkers. Het meest spraakmakende voorbeeld uit de actualiteit is uiteraard de lang voortslepende affaire waar onder andere topambtenaren bij betrokken zijn.

Daarnaast vraag ik me af hoe het te verdedigen is dat gemeenten sekswerkers verplichten een peperdure vergunning te kopen om hun diensten legaal te mogen aanbieden terwijl de rijksoverheid het verbiedt om die diensten af te nemen. Alsof houders van een horecavergunning geconfronteerd worden met een markt waarin het strafbaar wordt om uit eten te gaan of een biertje te drinken. Of worden sekswerkers en exploitanten die houder zijn van een meerjarige vergunning een restitutie geboden?

Ingrijpen in de vraagkant van de prostitutiemarkt zal hoe dan ook de illegale sector in de hand werken en meer macht geven. Met een wetsvoorstel dat wordt gepresenteerd als een reddingsactie kan dat nooit de bedoeling zijn.

De vraag blijft natuurlijk… wat is dan wèl de bedoeling?